Mục lục [Ẩn]
Tại lễ phát động Chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức về bệnh ung thư vú " Chung tay vì người phụ nữ tôi yêu" năm 2023 do Quỹ Hỗ trợ bệnh nhân ung thư - Ngày mai tươi sáng tổ chức chiều 19/10, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Việt Nam mỗi năm ghi nhận khoảng 21.555 ca mắc mới ung thư vú. Điều đáng lo ngại là con số này đang có xu hướng gia tăng và độ tuổi mắc bệnh ngày càng trẻ hóa. Trong bài viết này, mời bạn cùng tìm hiểu về căn bệnh này để có những biện pháp điều trị và phòng tránh kịp thời.
Ở Việt Nam có hơn 21.000 ca mắc mới ung thư vú mỗi năm
Ung thư vú là gì?
Ung thư vú là bệnh lý do tế bào tuyến vú phát triển không kiểm soát, tạo ra các khối u ác tính. Ngoài ra, các tế bào này có khả năng xâm lấn vào mạch máu, mạch bạch huyết xung quanh và di chuyển đến những vùng xa vị trí khối u ban đầu, tạo ra các khối di căn. Đây là bệnh ung thư thường gặp nhất ở nữ giới.
Hiện nay, nhiều ca ung thư vú vẫn bị phát hiện khi ở giai đoạn muộn do các chị em phụ nữ có tâm lý e ngại đi khám, sàng lọc.
Nguyên nhân gây ung thư vú
Bệnh ung thư vú xảy ra do đột biến gen khiến các tế bào tuyến vú sinh sản không kiểm soát. Có nhiều lý do dẫn đến tình trạng này như di truyền, môi trường sống, lối sống,... Một số yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ ung thư vú là:
- Độ tuổi: Ung thư vú gặp nhiều hơn ở phụ nữ trên 45 tuổi, đặc biệt là những người không sinh con và sinh con đầu lòng sau độ tuổi 30.
- Mắc các bệnh lý về tuyến vú: Như xơ vú, áp xe vú…Nếu không được điều trị kịp thời, các bệnh lý này sẽ dẫn đến những tổn thương khó hồi phục ở vùng vú và dễ tiến triển thành ung thư.
- Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người thân mắc ung thư vú thì tỷ lệ mắc bệnh sẽ cao hơn. Phần lớn các trường hợp ung thư vú do di truyền thường do 2 gen là BRCA1 và BRCA2.
- Người từng bị các bệnh lý ung thư khác: Như ung thư buồng trứng, phúc mạc, vòi trứng hoặc đã từng xạ trị vùng ngực.
- Nữ giới dậy thì sớm (trước 12 tuổi) và mãn kinh muộn (sau 55 tuổi): Nguyên nhân là do họ đã phải chịu tác động lâu dài của hormone estrogen và progesterone.
- Béo phì: Nữ giới bị béo phì thường sản sinh ra nhiều estrogen hơn so với phụ nữ khác, làm tăng nguy cơ ung thư vú.
- Lối sống và sinh hoạt thiếu khoa học: Chế độ ăn uống nhiều calo trong khi cơ thể lười vận động sẽ làm lượng mỡ thừa trong cơ thể tăng cao dẫn đến béo phì và làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú. Ngoài ra, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, căng thẳng kéo dài cũng dễ dẫn đến ung thư vú.
- Sử dụng liệu pháp hormone thay thế: Như estrogen và progesterone để điều trị các triệu chứng mãn kinh.
- Phơi nhiễm phóng xạ: Nữ giới cần hạn chế tiếp xúc với môi trường phóng xạ để tránh nguy cơ mắc bệnh.
- Môi trường sống: Một số những yếu tố như khói bụi, hóa chất, vi sinh vật, tia X, tia tử ngoại,… chính là những yếu tố có liên quan đến các loại bệnh ung thư, trong đó có cả ung thư vú.
Các dấu hiệu cảnh báo ung thư vú
Đau tức ngực hoặc tuyến vú
Trong thai kỳ hoặc trong những ngày hành kinh thì triệu chứng đau tức ngực, căng tức tuyến vú được cho là bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn bị đau tức ngực hoặc tuyến vú trong cả những ngày bình thường và cơn đau kéo dài, tăng dần khi đến kỳ kinh nguyệt thì bạn nên đến bệnh viện kiểm tra sớm.
Vú to bất thường
Nếu bạn cảm thấy vú to lên bất thường, 2 bên vú không tương xứng hay thường xuyên cảm thấy cứng thì bạn nên cẩn thận. Ung thư vú gây sưng toàn bộ hoặc một phần của vú khiến tuyến vú có u khác biệt hoàn toàn với tuyến vú bình thường bên kia.
Tiết dịch núm vú
Bạn nên đi kiểm tra ngay khi bị tiết dịch núm vú có lẫn mủ, màu vàng hay có lẫn máu, đây rất có thể là dấu hiệu ung thư vú.
Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư vú giai đoạn đầu
Xuất hiện “lõm đồng tiền” trên ngực
Một trong những dấu hiệu ung thư vú là các vết lõm trên ngực, giống như “lõm đồng tiền”. Đây là dấu hiệu của ung thư vú dạng viêm do các tế bào ung thư gây tích tụ dịch bạch huyết trong vú dẫn đến sưng hoặc bị lõm xuống.
Thay đổi hạch bạch huyết
Ung thư vú có thể dẫn đến triệu chứng sưng phù vùng nách hoặc xung quanh xương đòn. Bệnh nhân cảm nhận những khối u nhỏ, sưng và mềm khi chạm vào.
Tụt núm vú hoặc thay đổi vùng da xung quanh đầu núm vú
Nếu núm vú của chị em đột nhiên bị tụt hẳn vào trong, kèm theo biểu hiện cứng và không kéo ra được như bình thường cần phải cảnh giác và đi kiểm tra sớm bởi đây cũng là một trong những dấu hiệu điển hình của ung thư vú.
Các giai đoạn ung thư vú
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, nếu được phát hiện ở những giai đoạn sớm, tỉ lệ chữa khỏi có thể lên đến 90%, cùng với đó chi phí và hiệu quả điều trị cũng thuận lợi hơn rất nhiều...
Ung thư vú có 4 giai đoạn như sau:
Giai đoạn 0:
Các tế bào ung thư vú được bác sĩ phát hiện ra trong các ống dẫn sữa, được gọi là ung thư biểu mô tuyến vú tại chỗ hoặc ung thư vú không xâm lấn. Trong giai đoạn này, bệnh nhân thường chỉ cần cắt bỏ khối u và sử dụng thêm xạ trị.
Giai đoạn 1
- Giai đoạn 1A: Khối u vẫn có kích thước nhỏ từ 2cm và các hạch bạch huyết chưa bị ảnh hưởng.
- Giai đoạn 1B: Khối u sẽ không chỉ có ở vú mà còn được tìm thấy tại các hạch bạch huyết ở nách.
Đây vẫn là giai đoạn phát hiện bệnh sớm. Bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp phẫu thuật kết hợp một số liệu pháp để điều trị bệnh.
Giai đoạn 2
Giai đoạn này được chia thành 2 giai đoạn nhỏ:
Giai đoạn 2A:
Khi đặc điểm tiến triển ung thư có 1 trong các đặc điểm sau thì bệnh nhân được chẩn đoán ung thư vú giai đoạn 2A:
- Chưa có khối u ung thư và ít hơn 4 hạch bạch huyết bị xâm lấn.
- Khối u ung thư nhỏ hơn 2cm, ít hơn 4 hạch bạch huyết ở nách bị di căn ung thư.
- Khối u ung thư kích thước 2 - 5cm nhưng chưa di căn đến hạch bạch huyết.
Giai đoạn 2B
Ung thư vú giai đoạn 2B có một trong các đặc điểm:
Hình ảnh ung thư vú giai đoạn 2B.
- Khối u ung thư kích thước 2 - 5cm, có các cụm tế bào ung thư nhỏ hình thành trong hạch bạch huyết.
- Khối u ung thư kích thước 2 - 5 cm, di căn đến ít hơn 4 hạch bạch huyết ở nách.
- Khối u ung thư kích thước trên 5cm nhưng chưa di căn đến hạch bạch huyết.
Giai đoạn 3
Từ giai đoạn 3, ung thư vú đã phát triển mạnh, lan đến hạch bạch huyết xung quanh. Tùy theo khối u ung thư và số lượng hạch bạch huyết di căn, giai đoạn này còn được chia nhỏ thành ung thư vú 3A, 3B và 3C.
Việc điều trị ung thư vú ở giai đoạn này phức tạp hơn do kích thước khối u lớn, đã di căn nhiều hạch bạch huyết.
Giai đoạn 4
Đây là giai đoạn cuối. Lúc này, tế bào ung thư đã lan rộng và di căn đến nhiều cơ quan trong cơ thể người bệnh như xương, não, phổi và gan.
Các biện pháp điều trị ung thư vú
Có nhiều phương pháp điều trị ung thư vú, được chỉ định dựa theo giai đoạn bệnh, đặc điểm sinh học của khối u và tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân. Các phương pháp điều trị ung thư vú gồm:
- Phẫu thuật: Nhằm mục đích cắt bỏ khối u tại vú và trong hầu hết các trường hợp là vét hạch hố nách.
- Hóa trị: Đây là phương pháp sử dụng thuốc hóa chất để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.
- Xạ trị: Là dùng tia phóng xạ mang mức năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Liệu pháp nhắm trúng đích: Sử dụng các loại thuốc hoặc chế phẩm có tác động “chọn lọc” lên một hay nhiều đặc tính riêng biệt của các loại tế bào ung thư.
- Điều trị nội tiết: Sử dụng các thuốc nội tiết khiến estrogen không gắn được với thụ thể của nó trên tế bào ung thư sẽ có tác dụng làm cho tế bào ung thư không phát triển được.
- Điều trị miễn dịch: Là biện pháp điều trị sử dụng hệ thống miễn dịch của bệnh nhân để chống lại bệnh ung thư.
Điều trị ung thư vú bằng xạ trị
Phòng ngừa ung thư vú như thế nào?
Để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh ung thư vú, bạn cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, khám vú thường xuyên và chủ động tầm soát sớm bệnh. Dưới đây là một số lời khuyên dành cho bạn:
- Ăn nhiều rau củ quả: Đặc biệt là các loại rau họ cải như bắp cải, bông cải xanh, cải xoăn… Trong các loại rau này rất giàu glucosinolate - hoạt chất có khả năng ức chế sự gia tăng tế bào và ngăn ngừa sự hình thành khối u ở vú.
- Hạn chế thực phẩm có nhiều chất béo: Như thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh,...
- Hạn chế đồ uống có cồn như rượu bia: Lượng cồn tăng cao sẽ tăng kích thích sản xuất estrogen, tạo thuận lợi cho sự phân chia tế bào, làm tăng nguy cơ ung thư vú.
- Bỏ thuốc lá: Hóa chất trong thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư vú.
- Tập thể dục thể thao thường xuyên.
- Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để kiểm tra bất thường ở vú và điều trị kịp thời.
Mong rằng bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu thêm về ung thư vú như nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, cách phòng ngừa. Ung thư vú đang ngày càng nhiều với độ tuổi dần trẻ hóa. Do đó, các bạn nên nắm được các thông tin trên để chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!
XEM THÊM:
.jpg)
.jpg)
.png)
(1).jpg)
