Mục lục [Ẩn]
Hiện nay, tỷ lệ thừa cân béo phì đang tăng nhanh, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ. Để thúc ép con giảm cân, nhiều bậc phụ huynh đã sử dụng biện pháp chê bai, chì chiết cân nặng, miệt thị con mình mà không biết hành động đó sẽ khiến các em bị tổn thương về mặt tâm lý, dễ tự ti, cô độc, ảnh hưởng đến khả năng học tập, hệ lụy kéo dài đến tuổi trưởng thành.
Nhiều trẻ rơi vào trầm cảm vì bị gán mác “béo”.
Nhiều trẻ rơi vào trầm cảm vì bị gán mác “béo”.
Theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019 - 2020 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chỉ ra cứ 100 trẻ trong độ tuổi 5-19, có 19 em thừa cân, béo phì. Thừa cân béo phì gây hại nhiều đến sức khỏe của trẻ. Để con mình có động lực giảm cân, nhiều bậc phụ huynh đã sử dụng biện pháp chê bai, miệt thị ngoại hình các em.
Như trường hợp của Hân, 12 tuổi nhưng Hân nặng gần 60kg. Vì cân nặng quá khổ nên em bị đặt thêm chữ “béo” sau tên khiến em cảm thấy vô cùng mặc cảm.
Thấy vậy, mẹ Hân quyết định ép cân cho con gái. Chế độ giảm cân của Hân vô cùng khắc nghiệt. Mỗi ngày, Hân được lên lịch trình nhảy dây, lắc vòng, tập luyện cùng huấn luyện viên (PT) ba buổi mỗi tuần. Mỗi bữa, em chỉ được ăn cơm với gạo lứt, rau luộc, ức gà, trứng luộc. Khi đói, Hân được uống nước bù lại.
Hai tháng theo chế độ này, Hân thường xuyên bị đói, cơ thể mệt mỏi, uể oải, kém tập trung nên luôn tìm cách lén mua đồ ăn vặt hoặc lục tủ lạnh khi cả nhà đi ngủ. Có lần, phát hiện con gái trộm tiền mua gà rán, người mẹ mắng xối xả, bảo con rằng: "Béo như heo còn ăn lắm" khiến cô bé bật khóc. Dần dần, Hân ít nói, lầm lì, căng thẳng mỗi khi ăn cơm cùng gia đình.
Hân được gia đình đưa đi khám và được chẩn đoán mắc béo phì độ 3. Tuy nhiên, bác sĩ cho biết qua khai thác bệnh sử, bác sĩ nhận thấy sức khỏe tinh thần của bệnh nhi có vấn đề và đề nghị gia đình đưa em đi khám tâm lý để được điều trị thích hợp.
Tương tự như Hân, em Hằng (10 tuổi) cũng thường xuyên bị miệt thị ngoại hình do cân nặng nhỉnh hơn các bạn đồng trang lứa. Hiện nay Hằng nặng 30kg, trước đó cân nặng của em là 40kg, thường xuyên bị bạn bè trêu chọc ngoại hình, không cho tham gia chơi cùng vì nghĩ cơ thể em ù lì, chậm chạp sẽ khiến đội thua cuộc. Bố mẹ Hằng còn nhờ thầy cô, bạn bè tác động để con giảm cân. Mỗi khi nhà có tiệc, họ hàng xúm lại chê em béo phì, so sánh với các anh chị em khác, khiến cô bé ngày càng tự ti, không muốn đi học cũng như gặp người thân.
Những câu chuyện như Hân hay Hằng không phải là hiếm. Theo các chuyên gia tâm lý, người thừa cân, béo phì có tâm lý lo lắng hơn nhóm khác, nguyên nhân xuất phát từ sự kỳ thị, phán xét của người xung quanh. Trẻ béo phì dễ bị chọc ghẹo, khiến các em bị tổn thương về mặt tâm lý, dễ tự ti, cô độc, ảnh hưởng đến khả năng học tập, kéo dài đến tuổi trưởng thành. Có những em còn bị chán ăn tâm thần, sụt cân, nhất là bé gái.
Trẻ béo phì dễ bị chọc ghẹo, khiến các em bị tổn thương về mặt tâm lý.
Thậm chí, nhiều công trình khoa học toàn cầu cho thấy thừa cân, béo phì gây ra hệ lụy theo trẻ đến suốt đời. Một nghiên cứu của Thụy Điển công bố năm 2020 phát hiện béo phì là nguyên nhân đáng kể gây lo âu, trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên. Cụ thể, bé trai và bé gái đều có nguy cơ cao hơn 43% nếu đang mắc bệnh béo phì.
Vì sao người béo phì dễ bị trầm cảm?
Béo phì là tình trạng cơ thể tích trữ mỡ quá mức. Theo Bộ Y tế, người được xem là béo phì khi có chỉ số khối cơ thể (BMI tính bằng cân nặng chia cho bình phương chiều cao) trên 25, BMI trên 35 được coi là béo phì mức độ trầm trọng.
Theo phân tích tổng hợp 8 nghiên cứu về mối quan hệ hai chiều giữa trầm cảm và béo phì, do Liên đoàn phẫu thuật béo phì thế giới (IFSO) công bố, người béo phì có nguy cơ trầm cảm tăng 55% theo thời gian.
Một nghiên cứu khác cho thấy, giới nữ ở tuổi vị thành niên bị béo phì có nguy cơ mắc chứng trầm cảm nặng tăng gần 4 lần.
Nguyên nhân khiến người béo phì dễ bị trầm cảm chủ yếu từ thân hình quá khổ gây ra, cụ thể:
- Tâm lý tự ti, mặc cảm về ngoại hình, nhất là khi họ bị trêu chọc, xa lánh. Nhiều người bệnh béo phì phải chịu đựng sự kỳ thị của những người xung quanh. Điều này có thể khiến họ tự ti về bản thân, trở nên mặc cảm, xấu hổ, ngại tiếp xúc với người khác, hay ngừng tham gia các hoạt động xã hội. Về lâu dài, tinh thần của họ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến suy sụp, suy nhược thần kinh, thậm chí là trầm cảm.
- Dễ mắc các bệnh lý chuyển hóa: Tiểu đường, mỡ máu, ngủ ngáy, chứng ngưng thở khi ngủ….
- Mặt khác, nhiều người bệnh béo phì nôn nóng tìm cách giảm cân nhanh chóng. Tuy nhiên, đa số người bệnh lại ngại trao đổi với bác sĩ về vấn đề cân nặng của họ. Sự nôn nóng, chưa hiểu rõ phương pháp điều trị cùng với việc có quá nhiều nguồn thông tin chưa chính xác về các loại thực phẩm chức năng, các biện pháp hỗ trợ giảm cân có thể khiến người bệnh béo phì có quyết định sai lầm. Khi những biện pháp này không đem lại hiệu quả như mong muốn, tâm lý của người bệnh lại bị ảnh hưởng nặng nề hơn.
Việc chê bai, miệt thị ngoại hình có khả năng gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe tinh thần của một người, đặc biệt là với những trẻ bị béo phì. Mỗi bé bị béo phì "chắc chắn đã từng có lần bị chọc ghẹo ngoại hình". Tuy nhiên, nếu trẻ được bố mẹ yêu thương, cảm thông thì đa phần có tâm lý tốt, sự chê bai của người ngoài sẽ không ảnh hưởng nhiều đến các em. Muốn giảm cân cho con, bố mẹ hãy tư vấn cho con về những lợi ích về sức khỏe cho chính con khi giảm cân thành công, đồng hành cùng con nhé.
XEM THÊM: