Xịt mũi liên tục 3-4 lần mỗi ngày, cô gái 23 tuổi mặt tròn, tay chân teo

Mục lục [Ẩn]

Ngứa mũi, nghẹt mũi, chảy nước mũi là những triệu chứng phổ biến trong các bệnh lý đường hô hấp. Để giảm sự khó chịu của các triệu chứng này, nhiều người thường tự ý mua và sử dụng thuốc xịt mũi dài ngày. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo điều này rất nguy hiểm, để lại nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người bệnh.

Xịt mũi liên tục 3-4 lần mỗi ngày, cô gái 23 tuổi mặt tròn, tay chân teo

Theo TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, mới đây khoa tiếp nhận trường hợp cô gái 23 tuổi sống ở Hà Nội được mẹ đưa đến khám vì thấy mặt tròn và mệt. Cụ thể, bệnh nhân này cao 1,5 m, nặng 57 kg, vào viện trong tình trạng mặt tròn, bụng to, chân tay teo, bụng và đùi có rất nhiều vết rạn da màu đỏ.

Được biết, bệnh nhân này bị viêm mũi từ lâu, cứ ngạt mũi là sử dụng thuốc xịt mũi, trung bình xịt ngày 3-4 lần. Xem thành phần lọ thuốc xịt mũi, các bác sĩ cho biết có dexamethasone, đây là loại corticoid rất mạnh, là loại thuốc bán theo đơn. Tuy nhiên, cô gái đã tự ý sử dụng loại thuốc này trong thời gian dài dẫn đến tác dụng phụ.

Các chuyên gia cho biết, các loại thuốc có corticoid tự ý dùng kéo dài dễ gây ra nhiều biến chứng như suy thượng thận, đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, loét dạ dày, rối loạn tâm thần... Đặc biệt, trong trường hợp của bệnh nhân này, thuốc còn gây lùn và lão hóa sớm.

Đáng nói, tình trạng như cô gái này không phải cá biệt. Khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai tuần nào cũng có khoảng 10 bệnh nhân bị suy thượng thận đến khám.

Hầu hết người bệnh đến khám vì những lý do "rất vu vơ" như mệt, đau mỏi xương khớp, phù, tăng cân... Trong đó, 2/3 trường hợp bác sĩ nhìn biểu hiện ở mặt đã biết bệnh bởi dấu hiệu đặc trưng "mặt tròn như trăng".

Suy thượng thận thứ phát do thuốc là tình trạng giảm tiết cortisol của tuyến thượng thận, thường xảy ra do nồng độ cortisol trong máu cao quá mức trong thời gian dài. Đây chính là tác dụng phụ nguy hiểm nhất của lạm dụng corticoid.

Việc sử dụng tràn lan các sản phẩm thuốc chứa Corticoid như thuốc tân dược, thuốc hít, thuốc xịt và đặc biệt là các thuốc gia truyền, viên hoàn tán, thuốc bắc không rõ nguồn gốc bị trộn thêm corticoid… là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng này. Đáng nói, tại Việt Nam, dù các thuốc có corticoid là thuốc phải kê đơn, nhưng ai cũng có thể tự mua được các thuốc này tại các nhà thuốc tây và tùy ý sử dụng, dưới các dạng bôi, hít, uống, và tiêm.

Suy tuyến thượng thận do thuốc là tác dụng phụ nguy hiểm nhất.

Suy tuyến thượng thận do thuốc là tác dụng phụ nguy hiểm nhất.

Hậu quả khi lạm dụng corticoid

Lạm dụng corticoid còn có thể dẫn đến các nguy cơ sau:

Loãng xương: Corticoid làm mất cân bằng tạo xương hủy xương, làm giảm hấp thu calci ở ruột non, từ đó làm tăng nguy cơ loãng xương. Ở trẻ em, sử dụng corticoid làm ức chế phát triển xương và sụn, từ đó làm ức chế sự phát triển chiều cao.
Hội chứng Cushing: Khi sử dụng corticoid kéo dài sẽ gây ra hội chứng Cushing. Người bệnh sẽ có biểu hiện teo cơ, teo da, rậm lông, mặt tròn như mặt trăng,... Trong trường hợp này cần phải ngừng thuốc theo quy tắc giảm liều từ từ.
Biến chứng tim mạch: Bệnh nhân sử dụng corticoid kéo dài có nguy cơ bị tăng huyết áp, huyết áp khó kiểm soát ở những bệnh nhân cao huyết áp và tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
Tăng đường huyết: Sử dụng corticoid lâu dài có thể dẫn đến giảm dung nạp glucose, giảm đáp ứng insulin và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Corticoid có khả năng ức chế miễn dịch. Do đó, lạm dụng corticoid trong thời gian dài gây ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch của bệnh nhân, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Bệnh nhân bị Hội chứng Cushing do lạm dụng corticoid.

Bệnh nhân bị Hội chứng Cushing do lạm dụng corticoid.

Với người dân, đây chính là tiếng chuông cảnh tỉnh trong việc tự ý sử dụng thuốc không theo chỉ định của các nhà chuyên môn gây nên những ảnh hưởng cực kì nguy hại đến sức khỏe. Để phòng tránh, người dân chỉ nên sử dụng thuốc corticoid theo đúng chỉ định về liều lượng do bác sĩ kê đơn, tuyệt đối không dùng các loại thuốc, dược phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ và thành phần không rõ ràng…để tránh các hậu quả khôn lường lâu dài.

Trên đây là một số hậu quả khi lạm dụng corticoid. Do vậy, người bệnh cần sử dụng thuốc đúng liều lượng, đúng đường dùng, đúng thời gian . Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ về cách sử dụng thuốc corticoid và khi có những dấu hiệu bất thường cần đến cơ sở khám chữa bệnh để được thăm khám cũng như can thiệp y tế kịp thời.

XEM THÊM:

Mời các bạn xem giấy phép của Bộ y tế TẠI ĐÂY