Mục lục [Ẩn]
Barrett thực quản là một loại bệnh lý tiêu hóa, xảy ra khi các tế bào lót trong thực quản trở nên bất thường. Các tế bào này được gọi là tế bào vảy thường lót ở thực quản. Khi mắc bệnh Barrett thực quản, những tế bào này chuyển thành các tế bào dạng hình cột. Có khoảng 5% đến 10% người bị chứng rối loạn này thường bị ung thư thực quản.
Mới đây, các nhà nghiên cứu tại Viện Radboud đã phát triển một chiếc “mũi điện tử” có thể phát hiện triệu chứng Barrett qua phân tích hơi thở.
Barrett thực quản là gì?
Barrett thực quản là một chứng bệnh thuộc về đường tiêu hóa, thường gặp ở những người mắc bệnh trào ngược dạ dày trong thời gian dài, dẫn tới kích thích niêm mạc trong lòng thực quản, nếu xảy ra trong một thời gian dài có thể ảnh hưởng đến các tế bào lót phần dưới của thực quản, dẫn tới ung thư biểu mô tuyến thực quản.
Barrett thực quản thường gặp ở những người mắc bệnh trào ngược dạ dày trong thời gian dài
Bệnh Barrett thực quản thường được chẩn đoán ở những người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal reflux disease - GERD), đây là bệnh tái phát mạn tính của việc trào axit từ dạ dày đi lên thực quản dưới. Tuy nhiên chỉ tỷ lệ nhỏ những người bị GERD sẽ phát triển Barrett thực quản.
Bệnh Barrett thực quản có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản. Mặc dù rủi ro là nhỏ, nhưng điều quan trọng người bệnh cần tái khám thường xuyên các tế bào tiền ung thư (tế bào loạn sản). Nếu các tế bào tiền ung thư được phát hiện, việc điều trị sớm có thể ngăn ngừa ung thư thực quản tiến triển nặng hơn nữa.
Nguyên nhân bệnh Barrett thực quản
Nguyên nhân chính xác của bệnh Barrett thực quản hiện nay chưa được biết rõ. Hầu hết những người bị Barrett thực quản đều đã mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản trong một thời gian dài.
Trong bệnh trào ngược dạ dày thực quản, thức ăn ở trong dạ dày bị trào ngược vào thực quản, làm tổn thương mô thực quản. Khi thực quản cố gắng tự chữa lành, nhưng màu sắc và thành phần của tế bào lót sẽ bị thay đổi ở vùng tấp thực quản do bị tiếp xúc lặp đi lặp lại nhiều lần với axit dạ dày.
Tuy nhiên, một số người bệnh được chẩn đoán Barrett thực quản nhưng chưa bao giờ có triệu chứng ợ nóng hoặc trào ngược axit, đối với các trường hợp này các nhà nghiên cứu chưa phát hiện được nguyên nhân gây ra bệnh.
Triệu chứng bệnh Barrett thực quản
Những biểu hiện của Barrett thực quản như sau:
-
Người bệnh có triệu chứng ợ nóng thường xuyên
-
Cảm giác khó nuốt khi ăn
-
Đau ngực
Cẩn thận với những triệu chứng thầm lặng của Barrett thực quản
Tuy nhiên, nhiều người bệnh bị Barrett thực quản không có triệu chứng mà chỉ tình cờ phát hiện khi khám bệnh khác.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu người bệnh gặp khó chịu hoặc ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày do triệu chứng ợ nóng và trào ngược axit trong hơn 5 năm, thì người bệnh hãy đi khám để phát hiện có nguy cơ mắc bệnh Barrett thực quản hay không. Người bệnh nên đi khám ngay lập tức nếu:
-
Đau ngực, có thể là triệu chứng của một cơn đau tim
-
Khó nuốt
-
Là nôn ra máu đỏ tươi hoặc máu trông giống như bã cà phê
-
Đại tiện phân có màu đen, có mùi hôi hoặc có máu đỏ tươi.
Ở thời điểm hiện tại, chẩn đoán Barrett thực quản phải dựa vào nội soi, một kỹ thuật khá đắt đỏ và có xâm lấn. Tuy nhiên, mới đây một nhóm các nhà khoa học công bố rằng, họ vừa phát triển thành công 1 chiếc mũi điện tử, có khả năng phát hiện người mắc Barrett thực quản chỉ cần dựa vào hơi thở của họ. Với phát minh này, nhóm tác giả hy vọng sẽ làm giảm đáng kể số ca mắc ung thư thực quản, nhờ vào khả năng phát hiện và ngăn chặn tận gốc.
Mũi điện tử sử dụng trí tuệ nhân tạo để chẩn đoán Barrett thực quản
Mũi điện tử chẩn đoán Barrett thực quản qua hơi thở
Trong bài báo được công bố trên tạp chí Gut, GS Siersema và cộng sự cho biết họ đã thử nghiệm thiết bị của mình trên 402 bệnh nhân, đều chuẩn bị thực hiện nội soi. Trong số các bệnh nhân này, 129 người đã được chẩn đoán mắc Barrett thực quản, 141 người mắc bệnh trào ngược dịch vị dạ dày và 132 người gặp cả 2 vấn đề này.
Những bệnh nhân này được yêu cầu thở vào thiết bị, mà nhóm tác giả gọi là mũi điện tử, có khả năng nhận diện các phân tử dễ bay hơi khác nhau.
Trong hơi thở, những phân tử dễ bay hơi này chính là sản phẩm từ các quá trình diễn ra bên trong cơ thể. Trong khi một số phân tử là biểu hiện của một cơ thể khỏe mạnh, thì nhiều phân tử khác là kết quả của các vấn đề bất thường như sự thay đổi trong tế bào, trong hệ vi sinh liên quan đến bệnh lý nào đó. Vì vậy, thành phần các chất có trong hơi thở có thể được sử dụng như một chỉ thị cho tình trạng cơ thể.
Chiếc mũi điện tử được tích hợp trí tuệ nhân tạo sẽ biết cách phân tích dạng thành phần hơi thở và liên kết nó với các tình trạng bệnh lý khác nhau. Để làm được điều này, trước hết các nhà khoa học phải huấn luyện cho trí tuệ nhân tạo, bằng cách cho nó ngửi thử mẫu của 90% các bệnh nhân, để xác định xem mẫu đó có liên quan đến Barrett thực quản hay không. Sau đó, 10% mẫu hơi thở của các bệnh nhân còn lại sẽ được dùng để kiểm tra khả năng của mũi điện tử. Quy trình huấn luyện, kiểm tra này được lặp lại tổng cộng 10 lần.
Kết quả cuối cùng cho thấy rằng, mũi điện tử có thể chẩn đoán chính xác các bệnh nhân mắc Barrett thực quản với xác suất lên đến 91%. Trong khi đó, tỷ lệ chẩn đoán chính xác người không mắc Barrett thực quản là 74%.
Đại diện nhóm nghiên cứu chia sẻ rằng, họ đang chuẩn bị để tiến hành lại thí nghiệm này trên quy mô 1000 bệnh nhân, nhằm tăng cường độ chính xác của mũi điện tử. Nếu mọi thử nghiệm diễn ra suôn sẻ, thiết bị này sẽ có mặt trên thị trường sau 2-3 năm nữa.
Barrett thực quản là một bệnh lý đường tiêu hóa, có khả năng phát triển thành ung thư. Với phát minh mới – dùng mũi điện tử để phát hiện Barrett thực quản qua hơi thở, các nhà khoa học hy vọng sẽ làm giảm đáng kể số ca mắc ung thư thực quản, nhờ vào khả năng phát hiện và ngăn chặn tận gốc. Hy vọng thông tin trên hữu ích với quý bạn đọc.
XEM THÊM: