Mục lục [Ẩn]
Theo thống kê của Hiệp hội Ung thư thế giới, tỷ lệ chẩn đoán sớm bệnh ung thư thực quản tại Việt Nam chỉ khoảng 2%. Trong khi đó, với các loại ung thư khác, tỷ lệ chẩn đoán sớm có thể lên tới 20%, thậm chí gần 50% (ung thư vú, ung thư cổ tử cung). Do đó, tỷ lệ sống của người mắc bệnh sau 5 năm chỉ đạt gần 5%.
Ung thư thực quản thường được phát hiện muộn
Tại sao bệnh ung thư thực quản thường được phát hiện muộn?
Theo bác sĩ Lê Văn Thành, Bệnh viện K Trung ương, Hà Nội, anh vừa tiếp nhận bệnh nhân N.V.K. (50 tuổi, trú tại Phú Thọ) đi khám vì nuốt nghẹn, sụt cân. Kết quả thăm khám, xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị ung thư thực quản.
Khi xem kết quả nội soi, bác sĩ Thành cho rằng bệnh nhân được phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Tuy nhiên, sau khi xem xét kỹ các xét nghiệm và phim CT, bệnh đã ở giai đoạn III.
Lý giải về nguyên nhân ung thư thực quản thường phát hiện muộn, bác sĩ Thành cho hay: Ung thư thực quản ở giai đoạn tiền khởi phát thường không có triệu chứng gì. Khi ung thư bắt đầu tiến triển sẽ có triệu chứng phổ biến như nuốt nghẹn. Người bệnh gặp khó khăn khi nuốt thức ăn, cảm thấy vướng ở thực quản. Ban đầu có thể bị nghẹn bởi thức ăn dạng đặc như thịt, cá, nhưng lâu dần cảm giác nghẹn xảy ra ngay cả khi người bệnh dùng thức ăn dạng lỏng như canh, súp, cháo, thậm chí không uống được nước, sữa. Triệu chứng nuốt nghẹn nhiều là ung thư đã ở giai đoạn muộn. Lúc này nhiều người bệnh mới đi khám khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn, chỉ mang tính chất ngăn chặn quá trình di căn tiến triển nhanh và kéo dài sự sống chứ không thể chữa trị khỏi hoàn toàn.
Ngoài ra bệnh nhân còn có dấu hiệu đau tức vùng ngực sau xương ức, nhất là khi ăn. Người bệnh cũng có thể nôn khi biểu hiện nuốt nghẹn đã rõ rệt, thường xảy ra trong bữa ăn hay ngay sau khi ăn. Chất nôn là thức ăn vừa mới ăn vào không có lẫn dịch vị, có thể có ít máu trong chất nôn.
Tình trạng tăng tiết nước bọt cũng là một trong những biểu hiện thường gặp. Triệu chứng này do khi nuốt nghẹn, nước bọt không thể theo thức ăn xuống dạ dày làm người bệnh phải nhổ nước bọt. Việc ăn uống của người bệnh cũng kém hơn, dẫn đến sút cân, suy kiệt, thiếu máu.
Ngoài ra, bệnh nhân ung thư thực quản còn có thể gặp các biểu hiện ho, khó thở, khàn tiếng, đau ngực, đau vùng bụng... khi khối u đã xâm lấn các cơ quan khác.
Các yếu tố nguy cơ gây ung thư thực quản như hút thuốc, uống nhiều rượu bia
Chuyên gia cảnh báo những nguy cơ dẫn tới ung thư thực quản
Ung thư thực quản thường gặp ở nam giới hơn với tỷ lệ mắc bệnh ở nam/ nữ là 4/1. Bác sĩ Thành cho biết, nguyên nhân hàng đầu khiến nam giới có nguy cơ mắc ung thư thực quản nhiều hơn phụ nữ đến từ thói quen hút thuốc, uống rượu bia. Những người hút thuốc nhiều, thời gian hút kéo dài càng có nguy cơ mắc ung thư. Tương tự, người sử dụng rượu bia nhiều cũng nằm trong nhóm cảnh báo.
Chế độ ăn uống thiếu khoa học, ăn nhiều đồ nóng, uống nhiều nước chứa Nitrit và Nitra - nguồn sinh ra Nitrosamin cũng là nguyên nhân gây ung thư. Ngoài ra, các bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), Barrett thực quản, co thắt tâm vị không được điều trị, túi thừa thực quản, bỏng thực quản do hóa chất cũng gia tăng khả năng mắc ung thư thực quản.
Lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa tại bệnh viện K
Theo bác sĩ Thành, lối sống là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến nguy cơ xuất hiện ung thư. Do đó, để phòng ngừa ung thư hiệu quả, hãy bắt đầu với việc thay đổi những thói quen sinh hoạt theo chiều hướng tích cực.
- Không hút thuốc lá: Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra ung thư thực quản. Lý do là bởi trong khói thuốc lá có chứa các chất độc hại gây kích thích tế bào ung thư thực quản. Vì thế, để phòng ung thư thực quản chúng ta cần tránh hút thuốc lá.
- Hạn chế lạm dụng uống bia rượu: uống rượu trong thời gian dài sẽ gây hậu quả nặng nề, làm phá hủy niêm mạc thực quản và dạ dày.
- Áp dụng chế độ ăn khoa học và chia nhỏ bữa ăn trong ngày: Chế độ ăn uống nhiều rau quả, trái cây sẽ giúp chúng ta ngăn ngừa hiệu quả bệnh ung thư thực quản. Vì thế bạn cần ưu tiên các thực phẩm chứa nhiều chất xơ, vitamin như rau xanh, ngũ cốc, trà xanh….
- Cần tránh xa những thực phẩm chế biến sẵn, chứa nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán nhiều lần, đồ cay nóng…cũng giúp ngăn ngừa tổn thương ở thực quản, phòng ung thư thực quản hiệu quả.
- Duy trì trọng lượng hợp lý và có chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt khoa học: Áp lực công việc, thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi, stress... là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở dạ dày - thực quản trong đó có ung thư.
Vì thế ngoài việc tuân thủ một chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, chúng ta nên có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, stress kéo dài ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.
Bác sĩ Thành cũng nhấn mạnh việc tầm soát ung thư là yếu tố quan trọng nhất để phòng ngừa và phát hiện sớm căn bệnh này, đặc biệt với những bệnh nhân có tiền sử viêm thực quản kéo dài, ung thư vùng cổ... cần thăm khám bác sĩ thường xuyên để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị hiệu quả.
XEM THÊM:
- 20 thực phẩm ngừa ung thư nên có trong tủ lạnh nhà bạn (Phần 2)
- 6 loại thực phẩm bổ sung nước cho bệnh nhân tiểu đường trong mùa hè